Karbon Çelikleri

Karbon Çelikleri

Yapılarında kükürt, mangan, silisyum gibi elementler bulunduran çeliklere karbon çelikleri denilir. Karbon çelikleri yapı ve imalatta daha çok kullanılmaktadır. Bu nedenle de piyasada imalat çeliği olarak da bilinmektedirler.

Karbon çeliği özellikleri içlerinde bulunan karbon miktarına göre değişmektedir. Karbon miktarı arttıkça çeliklerde sertlik, çekme ve akma özelliklerinde yükselme görülür. Bunun yanında karbon miktarı arttıkça süneklik, darbe dayanımı gibi özelliklerde azalma görülür.

Karbon miktarının arttığı durumlarda çeliklerde plastik şekil verme özellikleri de azalmaktadır. bunun dışında martenzitik dönüşüm ile çelikler ısıtılıp su verilir ve çelikleri sertleştirme işlemi yapılır. Çelikteki karbon miktarı arttıkça çelik kaynak kabiliyetini ve su alma kabiliyetini kaybeder.

Düşük Karbonlu Çelik

%0.20 oranında karbon içeren çeliklere düşük karbonlu çelikler denmektedir. Mekanik özellikleri oldukça düşüktür. Bu sebeple piyasada yumuşak çelik olarak da bilinirler. dünya çelik üretiminde düşük karbonlu çelikler ilk sıradadır.

İnşaat sektöründe kullanılan çelikler ve yassı mamuller düşük karbonlu çelik kategorisindedir. Düşük karbonlu çeliklere yapılarında az miktarda karbon olduğu için ısıl işlem yapılamaz. Dolayısıyla da sertleştirme işlemi uygulamamaktadır. Bunun yanında nitrasyon ya da sementasyon gibi yüzey sertleştirme işlemleri uygulanabilir. Düşük karbonlu çelikler;

Yapı ve inşaat alanarında

Somun yapımında

Civata yapımında

Islah edilen makine parçaları gibi alanlarda kullanılmaktadır.

Yüzey serteştirme işlemleri ile yüzeyleri bir miktar sertleştirilebilir.

Orta Karbonlu Çelikler

Orta karbonlu çeliklerde %0.20-0.60 arasında karbon bulunmaktadır. Yapılarındaki karbon miktarı sebebi ile orta halli bir mekanik özellik sergilerler. Orta karbonlu çelikler ısıl işlem uygulanarak kolayca sertleştirilebilirler. Bu sebeple de kullanım alanları oldukça fazladır. Özellikle makine imalat sanayisinde orta karbonlu çelikler çokça kullanılmaktadır.

Şekil almaları ve işlenmeleri düşük karbonlu çeliklere göre daha zordur. Orta karbonlu çeliklerin kaynak kabiliyetleri düşük karbonlu çeliklere göre daha azdır. Kaynak esnasında meydana gelen ısı değişiklikleri sebebi ile çeliğin yapısında da bozulmalar olmaktadır. bunun sonucunda malzeme yüzeyinde hatalar olabilir.

Orta karbonlu çelikler kaynak yapılırken çok dikkat edilmesi gerekmektedir. Orta karbonlu çelikler;

Somun

Dingil

Makine

Civata

gemi şaftı

Dişli Çark

Uskur mili

Transmisyon mili

Yük kancası

Frezeli mil

Manivela kolu

Kürek

Kazma

Ray gibi alanlarda kullanılmaktadır.

Orta karbonlu çelikler ısıl işlem ile sertleştirilebilirler.

Yüksek Karbonlu Çelikler

Yapılarında %0.60’dan daha çok karbon bulunduran çeliklere yüksek karbonlu çelikler denilmektedir. Mukavemetleri fazla ve süneklikleri oldukça düşüktür. Isıl işlem ile sertleştirildikleri zaman sertlikleri oldukça artmaktadır. Bu sebeple de aşınmaya karşı direnç gösterirler ve kesici çeliklerdir. İşlenme ve şekil verilme özellikleri çok düşüktür. Kaynak yapma kabiliyetleri çok kötüdür. Bu sebeple yüksek karbonlu çeliklere özel teknikler ile kaynak yapılmaktadır.

Yüksek karbonlu çelikler daha çok takım çelikleri olarak kullanılmaktadır. Bileşimindeki karbon miktarları demir-karbon denge diyagramına göre teoride %2 olsa bile pratikte bu oran %1.2-1.4 arasındadır.

Yüksek karbonlu çelikler diğer çelik gruplarına göre daha iyi su alabilirler. Bu sebeple ortaya çıkan martenzitik yapının sertliği oldukça fazladır. Yüksek karbonlu çelikler;

Şaft

Mil

Civata

Somun

Yaprak yay

Spiral

Kesici takım

makas

Kepçe dişlisi

Zımba

Greyder bıçağı

eğe

Keser

Mukavemeti yüksek makine parçaları

ağaç testeresi yapımında kullanılmaktadır.

Isıl işlem ile yani su vererek sertleştirme yapmak için oldukça uygundurlar.

Deha Metal Ürünleri

Demir içerikli malzemelerde bulunan en önemli element karbondur. Çeliklerin yapısındaki karbon miktarı ile oynanarak farklı özelliklerde çelikler elde edilebilmektedir. Karbon miktarlarına göre çelikler pek çok alanda kullanılmaktadır.

Kullanım alanına göre çelik seçerken yapısındaki karbon miktarı önem arz etmektedir. Çünkü yapıdaki karbon miktarına göre çelikler farklı özellikler göstermektedir.

Deha metal demir çelik sektöründe oldukça başarılı firmalardan bir tanesidir. Deha metal firması kesi ve dilme işlemleri, özel boy üretim malzemeler gibi işlemlerde yapmaktadır. Deha metal firması yerinde teslimat da yapmaktadır.